प्र.1 ऍसटीडी नियंत्रण कार्यावळ 1949 सावन सुरू आसली तरी भारतांत लैंगीक संसर्गाच्या प्रसारांत उणीव कित्याक दिसूंक ना ? ऍसटीडी नियंत्रण कार्यावळी खाला खंयचे उपक्रम दितात?
जाप: भारतांत ऍसटीआयच्या प्रसाराची नेमकी म्हायती उपलब्ध मेळना. पूण “उंच जोखीम लोकसंख्या ‹हॉस्पिटल आदारीत अभ्यास¢” हांचे मदीं केल्ल्या मर्यादीत अभ्यासा वयल्यान, ऍसटीआयचें प्रसार दर सुमार पांच टक्के अशें सांगलां. आतां, नाकोन देशभरांत समुदाय आदारीत ऍसटीआय प्रसार सर्वेक्षण करून ऍसटीआयचें प्रसार आनी तशेंच ह्या दुयेंसांच्या गटान ग्रस्त आशिल्ल्या व्यक्तींची भलायकी सोदपाची वागणूक थारावपाची येवजण आंखल्या. ऍसटीडी नियंत्रण कार्यावळ ऍसटीआयचें सुरवातीचें निदान आनी बेगोबेग उपचाराचेर आदारीत आसा आनी ऍसटीडी आशिल्ल्या व्यक्तींच्या भलायकी सोदपाच्या वागणुकेचेर आदारीत आसा. एसटीडी आशिल्ल्या लोकांची भलायकी सोदपाचें वर्तन ह्या दुयेंसाक लागून जावपी कलंकाक थेट संबंदीत आसता, जाका लागून ऍसटीआय आशिल्ल्या व्यक्तींक अनामीकतायेची इत्सा आसता. ताका लागून ते स्वताच्या वखदां सयत वैजकी मजतीचो पर्यायी स्रोत सोदतात आनी भौशीक क्षेत्रांतल्या वैजकी सॅटअपाक फकत ल्हान प्रमाणांत अहवाल दितात. ऍसटीआय आशिल्ल्या लोकांची ही वृत्ती आनी वागणूक हाका लागून ते आपल्या जायत्या लिंगीक जोडीदारांक संसर्ग पावयत रावतात. संसर्गजन्य प्रसारणाचे रुपांतर बिगर संसर्गजन्यांत करपाक ही मुखेल आडखळ. ऍसटीडी नियंत्रण कार्यावळी खाला सरकारान दरेका जिल्लो हॉस्पिटलांत, देशभरांत ऍसटीडी क्लिनीकां स्थापन केल्यात. ऍसटीआय वखदां भारत सरकारा वरवीं फुकट दितात आनी ह्या क्लिनीकांनी हाजीर आशिल्ल्यां खातीर फावो ती गुप्तताय सुनिश्चीत केल्या. अशा क्लिनीकांचें वेवस्थापन ऍसटीआयचेर उपचार करपाक प्रशिक्षीत तज्ञ करतात. ऍसटीडी नियंत्रण कार्यावळीची आनीक एक मुखेल कार्यावळ म्हळ्यार लक्ष्य हस्तक्षेप जाचे खाला, वेवसायीक सेक्स वर्कर्स, ट्रक चालक, स्थलांतरीत कामगार आनी समाजांतल्या हेर उपेक्षीत वर्गांक खाशेल्यो सुविधा सहज उपलब्ध करून दितात. भागीदार अधिसुचोवणी, कंडोम प्रचार आनी समवयस्क-शिक्षकां वरवीं आयईसी कार्यावळी दिवप हो कार्यावळीचो एक भाग म्हूण आयोजीत केल्ले हस्तक्षेप आसात. सिंड्रोमीक पद्दतीन ऍसटीआय वेवस्थापन आतां भलायकी जतनाय घेवपाच्या परिधीय, मदल्या आनी तृतीय पांवड्यार लेगीत प्रशिक्षीत वैजकी अधिकार्‍यानी केलां जंय फावो ती लॅब सुविधा मेळना.

प्र.2. ऍसटीडी (लैंगीक संसर्गजन्य रोग) म्हणल्यार कितें?
जाप. ऍसटीडी हे वेगवेगळ्या प्रकारचे रोग जे लैंगीक संपर्कांत आसतना येवंक शकतात, ऍसटीडी दोगांकूय म्हणल्यार दादले आनी बायलेक जावं येता.

प्र.3. ऍसटीडीचो संसर्ग कसो जाता आनी तीं कशीं आडावंक शकता?
जाप.

• संक्रमणाचो सगळ्यांत म्हत्वाचो मार्ग योनींतल्यान·
• संसर्गजन्य रगत घालून·
• गुरवारपणांत संसर्ग जाल्ल्या आवय सावन तिच्या भुरग्यामेरेन वा प्रसुतीच्या वेळार. मल्टीपार्टनर सेक्स टाळून, कंडोमाचो योग्य वापर करून आनी संसर्गजन्य रगत घालप टाळून ऍसटीडी पासून पयस रावूं येता.

प्र.4. सगळ्यांत चड प्रमाणांत जावपी ऍसटीडी खंयचे?
जाप. उपदंश, चॅंक्रोइड , हर्पीस प्रोजेनिटालिस,  लिंफोग्रेनुलोमा वेनेरियम,  ग्रॅन्युलोमा,  इंग्विनेल, गोनोरिया, नॉन-गोनोकोकल मूत्रमार्गशोथ आनी लिंगीक मस्सा हे सगळ्यांत चड प्रमाणांत दिसपी ऍसटीडी.

प्र.5. प्रजनन मार्ग संसर्ग म्हणल्यार कितें? ते कशे जातात?
जाप. वेगवेगळ्या सूक्ष्मजंतूक लागून जावपी संसर्गाचो एक गट , प्रजनन तंत्राचेर परिणाम करपी, जो अयोग्य नितळसाण, निर्जंतुकीकरण नाशिल्ल्या उपकरणांचो वापर हाका लागून जावंक शकता, प्रजनन मार्गांतल्या संसर्गांतले जायते लैंगीक संसर्ग जातात.

प्र.6. ऍसटीडीचीं लक्षणां खंयचीं ?
जाप. ऍसटीडीची लागण जाल्ल्या व्यक्तीक अशीं दुयेंसां जावंक शकतात:

• जननेंद्रियाचो व्रण/जननेंद्रियाचो फोड.
• मुतूंक जातना जळपाची संवेदना.
• दर खेपे मूत्रमार्गाक पूं (मातेर) स्राव/धवो स्राव·
• मुतपाची वारंवारताय वाडप·
• खाजगी भागांचेर /भागां लागीं फोड वा पुळी येवप·
• खाजगी भागांचेर/भागां लागीं खाज येवप
• जननेंद्रियाचेर वाड जावप
• ग्रोइनांत सुज येवप
• जोर येवप, कातीचेर पुळेर येवप·
• पोटाच्या सकयल्या भागांत दुखप.

प्र.7 ऍसटीडीचेर सुरवातीची उपचार पद्दत कित्याक म्हत्वाची?
जाप: असुरक्षीत लैंगीक क्रियाकलापांक लागून जावपी ऍसटीडीचें प्रमाण चड आसल्यार सामान्य लोकसंख्येंत संक्रमणाचो धोको वाडटा. ऍसटीडीचेर सुरवेक उपचार केल्यार हेर लैंगीक जोडीदारांक पातळपाचो धोको उणो जाता आनी तशेंच संसर्ग जाल्ल्या जोडीदारां कडल्यान  ऍचआयवीचो संसर्ग जावपाचो धोको कमी करता. तेभायर,  ऍसटीडीचेर सुरवेक उपचार केल्यार वांझपण आनी अंडकोशांतल्यान भायर सरपी गुरवारपणूय आडावप जाता.

प्र.8. लैंगिक संसर्गजन्य रोग जाले जाल्यार कितें करप?
जाप. ऍसटीडी जाल्यार रोखडोच पात्र दोतोरा कडल्यान उपचार घेवचे ना जाल्यार ताका लागून परिस्थिती गंभीर जावंक शकता. धोंगी वैज वा नीम दोतोरां कडल्यान केन्नाच उपचार घेवचे न्हय. तुमच्या लैंगीक जोडीदाराची रोखडीच तपासणी करची.

प्र.9. उपचार नाशिल्ल्या ऍसटीडीक लागून तुमकां ऍचआयवीच्या संसर्गाक चड असुरक्षीत करतात?
जाप. हय, उपचार करिनासतना ऍसटीडी तुमकां ऍचआयवीक प्रवेश बिंदू दिवपी जननेंद्रियाच्या फोडांतल्यान ऍचआयवीची लागण जावपाचो धोको वाडयता. एका परस चड लिंगीक जोडीदार आशिल्ल्या लोकांक ऍचआयवीची लागण चड आसता.